Descripción
Ez gara gure baitakoak
Ikuilu erdilunera sartu ginen eta han bazen esnebehi zuri gorri bat, munduaren mapa bezalakoa, erditzear, eta albaiteruak behi betearen atzekaldetik besoa besagaineraino sartzen zuen zulo ilun, malgu, lohian barrura, han sakonean zegoen gorputz mendrea argitara tiratzeko, bizira ekartzeko.
Eta gure hiritar begiek harriturik, ia izuturik begiratu zuten erditzea. Handik, bizi berriaren imajina ikaragarriaz soraio irtenda, haurrek » basahateak!» oihukatu ziguten ortzea seinalatuaz, baina guk soegin orduko hegaztiak iraganik zeuden arrastorik batere utzi gabe…
Eta hirira sartu ginen, argi letrero koloretsuzko gauean, kafeteria desolatuan eseritzera, eta clochard bat eseri zen gure alboan pernod botila batekin, erresistentziako himno bat xuxurlatzen, eta gabardina boltsilotik Europako mapa tipi bat atera eta hatzaz letrarik gabeko leku bat erakusten zuen.
Ia goizaldean, etxera itzultzean, sorterriko egunkaria zabaldu eta Joxe Migel Barandiaran zaharraren esaldi hau irakurri dugu:
» Ez gea geure baitakoak…«
Ez dugu betirako etxerik, ez dugu sosegurik, eta horrela gabiltza munduan, osasunik gabeko mundu honetako zurubi luzeetan gora eta behera. Humanoa bere baitakoa ez den animalia da, bere baitakoa ez izatearen kontzientzia osoa duena, eta horregatik ari da bere baitaren bila desasoseguz eta kultur ondoezean barrena.
Eta sarritan kaier gorrien aurrean eseritzen gara, ipuin kondalaria suaren alboan eseritzen zen bezala, ilunbeak lekoratzeko, galdutakoa oroitzeko, gezur esanaz egia xerkatzeko, giza fatuaren loria miseriez solas egiteko…
Gure kaier gorrietako miniaturak literatura diren edo ez jakiteko, erretorika zaharra errepasatzean aurkitzen dugu antigualean idazterakoan anplificatio eta brevitas artean aukeratzen zela. Bigarren bide edo estarta honetatik datoz ondorengo asmakizunak, datzibaoak, haur ipuinen per-bertsioak, moebius zintak, penny dreadfuls, ametsak, laburmetraiak, gogoeta solteak eta beste botoi galduak.
Zergatik tipiak? Bilatzea maite duenari tipitasunak bilaketaren atsegina ugaltzen diolako, edo autorea lan luzerako nagia delako, edo lana hasita bihar etzi huts egitearen bildurrez luzarorako engaiatzen ez delako, edota gauza tipietan handietan bezainbeste sekretu kabitzen delako.
Eta zertarako izkiriatu ditudan? Munduaren osasunaren bila egin nituen, hara hemen ene anbizio barregarria. Se tu.
Ni honez gero akabatu naiz eta, irakurle sotilak edo ni baino betokerragoak imajina bitza bere gisara.
1989, irailean
